Op welke opvang en zorg heb je recht als kind op de vlucht?

Opvang van kinderen met ouders

Er zijn 3 verschillende opvangsituaties: gezinnen in een asielprocedure, gezinnen in een terugkeertraject of gezinnen zonder geldige verblijfsdocumenten

• In de asielprocedure verloopt de opvang in 2 fasen: na collectieve opvang volgt individuele opvang. 
• Asielzoekers die geen bescherming krijgen, waaronder ook gezinnen met kinderen, krijgen opvang met het oog op begeleiding naar vrijwillige terugkeer in een open terugkeerplaats. Dat kan tot 30 dagen duren. Mislukt de begeleiding naar vrijwillige terugkeer? Dan volgt in principe gedwongen terugkeer. Die gezinnen kunnen opgepakt en vastgehouden worden. Ze komen dan in een open woonunit of terugkeerwoning terecht.
• Als een gezin het bevel heeft gekregen om het grondgebied te verlaten en niet in een terugkeertraject zit, dan heeft het in geval van behoeftigheid recht op materiële hulp. Om materiële hulp te bekomen moet een aanvraag voor maatschappelijke hulp worden ingediend bij het OCMW van de gewoonlijke verblijfplaats van de minderjarige. Het OCMW deelt het gezin mee dat de hulpvraag enkel kan leiden tot opvang in een open terugkeercentrum dat beheerd wordt door DVZ, dat een terugkeertraject moet worden gevolgd en dat niet intekenen op vrijwillige terugkeer na afloop van de voorziene termijn kan leiden tot overplaatsing naar een terugkeerwoning van DVZ met het oog op een gedwongen terugkeer.

Opvang en zorg voor niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) 

Voor NBMV verloopt de opvang in 3 fasen: de eerste 2 tot 4 weken na hun aankomst is er opvang in een observatie- en oriëntatiecentrum van Fedasil. Naargelang de gekozen procedure komen ze daarna terecht in een opvangcentrum van Fedasil of van een partner, zoals het Rode Kruis. Kinderen en jongeren verblijven er in aparte leefgroepen. Kinderen die geen asiel aanvragen, worden opgevangen in een jeugdhulpvoorziening. Na het opvangcentrum kunnen NBMV vanaf 16 jaar doorstromen naar een kleinschaliger opvanginitiatief. 
 
Omdat NBMV extra kwetsbaar zijn, krijgen ze een voogd toegewezen om te zorgen dat beslissingen in het belang van de minderjarige zijn en dat die gepaste huisvesting, medische en psychologische ondersteuning, onderwijs en hulp van de overheid krijgt. De voogd speelt ook een rol in de terugkeerbegeleiding. 

Wat zegt het kinderrechtenverdrag?

Kinderen hebben recht op een passende levensstandaard. De overheid moet erop toezien dat die verantwoordelijkheid opgenomen kan worden én opgenomen wordt. Ze zorgt er ook voor dat kinderen die het slachtoffer zijn van gewapende conflicten, foltering, verwaarlozing, mishandeling of uitbuiting een aangepaste behandeling krijgen, met het oog op hun herstel en herintegratie in de maatschappij.

Wat zegt de wet?

De Opvangwet voorziet in materiële hulp voor verzoekers om internationale bescherming en bepaalde andere groepen. Onder die materiële hulp valt onderdak, eten, kleren, medische, sociale en psychologische begeleiding, zakgeld en toegang tot juridische bijstand en tot diensten zoals tolken en opleidingen.