Schaaf vanuit kinderrechten voorontwerp bij van wet tot oprichting van gemeenschappelijke gegevensbank Terrorisme, Extremisme, Radicaliseringsproces

Op 24 april vroeg de minister van Justitie onder meer aan het Kinderrechtencommissariaat om advies bij het voorontwerp van wet tot oprichting van de gemeenschappelijke gegevensbank Terrorisme, Extremisme, Radicaliseringsproces (T.E.R.) en tot wijziging van de wet van 30 juli 2018 over de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens, de wet van 30 juli 2018 tot oprichting van lokale integrale veiligheidscellen inzake radicalisme, extremisme en terrorisme en de wet van 5 augustus 1992 op het politieambt, kortweg de wet tot oprichting van de gemeenschappelijke gegevensbank T.E.R. (GGB). Momenteel is het voorontwerp nog niet publiek beschikbaar.

In de GGB staan gegevens van opgevolgde extremisten en terroristen. Die kunnen meerderjarig of minderjarig zijn of rechtspersonen. De GGB verzamelt vijf soorten terroristen en extremisten. De effectief veroordeelde terroristen, en personen die opgevolgd worden. Zoals Foreign Terrorist Fighters (FTF’s), Homegrown Terrorist Fighters (HTF’s), Haatpropagandisten (HP’s) en Potentieel Gewelddadige Extremisten (PGE’s). Daarnaast zitten in de GGB ook tijdelijk gegevens van personen of rechtspersonen in vooronderzoek. Dat zijn mensen die op het ogenblik van hun registratie in de GGB (nog) niet beantwoorden aan de criteria om beschouwd te worden als een foreign terrorist fighter, homegrown terrorist fighter, potentieel gewelddadige extremist of haatpropagandist.

Omdat het voorontwerp van wet een grondige impact heeft op kinderrechten en op het leven van kinderen en jongeren, zeker het leven van de rechtstreeks betrokken kinderen, ging het Kinderrechtencommissariaat in op die vraag. Tussen de 688 personen die op 13 april 2023 in de GGB opgenomen zijn, staan 21 minderjarigen die als extremist en terrorist opgevolgd worden, en 130 ‘kind van’-kinderen, kinderen die een afstammingsband hebben met een opgevolgde persoon die naar een jihadistische conflictzone vertrok of ervan terugkeerde (foreign terrorist fighter).

Het Kinderrechtencommissariaat vraagt concreet:

• Schaaf het voorontwerp vanuit kinderrechten bij en ga het parlementaire debat aan.
• Borg de identiteitsgegevens van de ‘kind van’-kinderen, en haal ze uit de GGB als ze in België zijn. De 130 ‘kind van'-kinderen zijn kwetsbare kinderen, met grote zorgnoden. Ze beantwoorden niet aan de doeleinden van de GGB. Neemt de overheid ze wel op in de GGB, dan schendt ze het recht op bescherming van kinderen tegen discriminatie op grond van hun ‘kind van’-status, en gaat ze in tegen bepalingen van het voorontwerp.
• Ga voor een aparte kindspecifieke globale aanpak van minderjarigen die voldoen aan de T.E.R.-opnamecriteria.
• Ga voor een ‘hit/no-hit’-recht voor het Agentschap Opgroeien, waarbij het Agentschap Opgroeien kan zien of een minderjarige in de GGB is opgenomen. Het Agentschap Opgroeien verplichten om te lezen én mee te schrijven aan de GGB, is een brug te ver. Het voorontwerp zet daardoor het recht op hulpverlening van minderjarigen, het beroepsgeheim van hulpverleners en het decreet rechtspositie van minderjarigen onder druk.