Moet je toestemming hebben van je ouders voor therapie?

Nog te veel therapeuten en organisaties in de geestelijke gezondheidszorg vragen de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de ouders voordat ze voor een kind therapie of psychologische ondersteuning opstarten. Het Kinderrechtencommissariaat krijgt regelmatig signalen van ouders en therapeuten dat die ‘verplichte’ toestemming van de 2 ouders de drempel verhoogt voor therapie. We zien situaties waarin een kind duidelijk ondersteuning nodig heeft, maar die niet krijgt omdat een van de ouders geen toestemming geeft.

Verschil tussen therapeutische visie en juridische eis

Om een therapie te doen slagen of om praktische redenen, kan het belangrijk zijn om de ouders erbij te betrekken. Dat betekent niet per se dat therapie pas kan starten na hun handtekening. De therapeut kan tijdens de begeleiding samen met het kind werken aan de betrokkenheid van de ouders. In België kunnen kinderen hun patiëntenrechten zelf uitoefenen als ze in staat zijn om zelf hun belangen in een situatie te beoordelen. Ook in de integrale jeugdhulp is de instemming van de bekwame minderjarige genoeg, als de hulp alleen voor die minderjarige bestemd is. Vanaf 12 jaar geldt in de jeugdhulp een vermoeden van bekwaamheid. 

Als kinderen niet zelf kunnen beslissen om therapie te volgen, beslissen de personen met ouderlijk gezag. Maar dat hoeft niet uitdrukkelijk te gebeuren. Als er geen tekenen zijn van verzet van een ouder, kan de therapeut uitgaan van het vermoeden van instemming. Dat geldt bijvoorbeeld als een ouder afwezig is en geen enkele betrokkenheid toont. Verzet van een ouder hoeft ook geen eindpunt te zijn. De therapeut kan een ouder die zich verzet de ruimte geven om zijn bezwaren onder woorden te brengen. Dat creëert mogelijkheden om correcte informatie te geven en vooroordelen of misverstanden weg te werken over de therapie of wat er met de informatie uit de therapie gebeurt. Soms verdwijnt daardoor het verzet en komt er toch een akkoord.