Federale regering faalt in de aanpak van de opvangcrisis: humanitaire crisis en rechtsstaat aangetast

In een gezamenlijke nota trekt het federaal Migratiecentrum Myria, het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens, de Federale Ombudsman, de Délégué général aux droits de l’enfant en het Kinderrechtencommissariaat aan de alarmbel over de huidige opvangcrisis voor asielzoekers in België.

Elke dag opnieuw zijn er heel wat asielzoekers die geen opvang krijgen, ondanks de grote inspanningen van het personeel van de overheden en de betrokken partners. Daarnaast verblijven er nog honderden mensen op straat die eerder geen opvang kregen. Mensen leven zo in onveilige, onhygiënische en mensonterende toestanden, zonder toegang tot basisvoorzieningen. De wet en de rechtstaat worden bovendien met de voeten getreden. Deze situatie duurt al meer dan een jaar.

De gezamenlijke nota gaat in op de vaststellingen, praktijk, rechtspraak en de meest recente cijfers worden weergegeven in vergelijkend perspectief.

De verschillende instellingen drukken samen hun grote bezorgdheid uit. Deze situatie is onaanvaardbaar. We vragen de federale regering met aandrang en grote urgentie om een einde te maken aan deze situatie en de (internationale) verplichtingen na te komen.

Samen formuleren we tal van aanbevelingen op korte en langere termijn, waaronder:

• Organiseer (nood)opvang, in overleg met de andere overheden, zodat niemand op straat hoeft te slapen;
• Laat opvang van jongeren niet afhangen van leeftijdsonderzoek. Zorg eerst voor (nood)opvang en ga dan pas over tot een eventuele leeftijdstest;
• Voorzie in de nodige administratieve capaciteit en flexibiliteit om alle asielaanvragen onmiddellijk te registreren en dat in meer menselijke omstandigheden. Dit kan naar het model voorzien voor aanvragers van tijdelijke bescherming die Oekraïne ontvlucht zijn;
• Doe bij de registratie meteen een eerste screening van de kwetsbaarheden van de betrokken personen om de meest kwetsbaren bij voorrang (aangepaste) opvang te kunnen bieden;
• Werk daarnaast aan langetermijn-oplossingen, waaronder een solide opvangsysteem, dat zich kan aanpassen aan de schommelingen die inherent zijn aan de asielrealiteit;
• Respecteer een redelijke behandelingsduur van asieldossiers en werk achterstanden weg;
• Bouw voldoende buffercapaciteit (snel activeerbare plaatsen) uit buiten crisismomenten , en sluit niet te snel plaatsen.