12- tot 15-jarigen en vaccinatie: wie beslist?

Op 7 juli 2021 besliste de interministeriële conferentie Volksgezondheid dat 12- tot 15-jarigen gevaccineerd kunnen worden tegen covid-19. Die jongeren krijgen daarvoor binnenkort een uitnodiging. Voor hun vaccinatie hebben ze de toestemming nodig van hun ouders of wettelijke voogd. Ouders kunnen die toestemming geven door hun kind te begeleiden in het vaccinatiecentrum of door een schriftelijke toestemming mee te geven.

Maar hoe zit het met de rechten van de minderjarige jongeren zelf? De visie van het Kinderrechtencommissariaat vanuit kinderrechtenperspectief.

Image
Foto van vaccinatie kind

Jongeren hebben recht op informatie

De minderjarige moet op maat en helder geïnformeerd worden in de uitnodigingsbrief en in het vaccinatiecentrum zelf. In het vaccinatiecentrum moeten medewerkers de minderjarige informeren en nagaan of hij de effecten goed kan inschatten en zijn ‘geïnformeerde toestemming’ geeft.

Jongeren hebben recht op participatie en op geïnformeerde toestemming voor hun vaccinatie

We pleiten ervoor dat ouders met hun kinderen praten over de vaccinatie. Volgens de wet op de patiëntenrechten oefenen bekwame minderjarigen hun rechten in de gezondheidszorg zelfstandig uit. Dat geldt dus ook voor hun toestemming. In principe hebben ze hun ouders daar dus niet voor nodig. Uiteraard streef je het best altijd ook naar het akkoord van de ouders. Als de ouders en de minderjarige het niet met elkaar eens zijn, kan de minderjarige zelfstandig beslissen. Een arts (de betrokken beoefenaar in de gezondheidszorg)moet dan wel beoordelen of de minderjarige bekwaam is om zelfstandig te beslissen.

In het vaccinatiecentrum zelf is de beoordeling over de bekwaamheid door een arts niet mogelijk, want het zijn verpleegkundigen die vaccineren en die kennen de minderjarige niet. Dus oordelen de ouders over de bekwaamheid en beslissen zij vanuit hun ouderlijk gezag. Ze zijn tenslotte de ouders en kennen hun kind vaak het best.

Meestal zal dat geen problemen opleveren omdat de ouders er met hun kinderen over praten en wel of niet samen naar het vaccinatiecentrum gaan. Maar als de ouders en de minderjarige niet overeenkomen, kunnen de rechten van de minderjarige geschonden worden.

Vraag expliciet de geïnformeerde toestemming en installeer een meldpunt

Het Kinderrechtencommissariaat adviseert om twee garanties in te bouwen om de rechten van de minderjarige te garanderen:

  • Vraag in het vaccinatiecentrum nog eens uitdrukkelijk de geïnformeerde toestemming van de minderjarige voordat die zijn prik krijgt. Om zeker te zijn dat de minderjarige akkoord is. Dat voorkomt dat minderjarigen die geen vaccin willen, zich toch laten vaccineren, omdat ze door hun ouders gedwongen of onder druk gezet worden.
  • Installeer een soort informatie- en meldpunt waar minderjarigen terechtkunnen die gevaccineerd willen worden zonder het akkoord van hun ouders. Dan kun je zoeken naar een arts die de minderjarige kent en die kan oordelen over de bekwaamheid van de minderjarige. Waardoor de minderjarige naargelang het oordeel over zijn bekwaamheid wel of niet zijn rechten zelf kan uitoefenen.

Nieuws

Stampen voor Vrede

SOS Kinderdorpen en Ketnet organiseren ‘Stampen voor Vrede’. Hiermee willen ze kinderen een platform geven om op te komen voor de rechten van alle andere kinderen die leven in conflictgebieden. Kinderen in Vlaanderen stampen om vijf voor twaalf in de ochtend van 27 maart 2024.
Lees meer Lees meer
Onderwijs
Welzijn en gezondheid

Pyjamadag

De kinderrechtencommissaris steekt alle kinderen en jongeren die door ziekte niet naar school kunnen, een hart onder de riem op pyjamadag.
Lees meer Lees meer