Kinderrechtenperspectief bij kinderen met variaties in seksekenmerken

De Commissie voor Gezondheid en Gelijke Kansen van de Kamer van Volksvertegenwoordigers nodigde het Kinderrechtencommissariaat uit om advies te geven in een hoorzitting over de rechten van personen met variaties in seksekenmerken. Er zijn twee voorstellen van resolutie.

In dit advies gaan we niet uitdrukkelijk in op die resoluties. Wel zoomen we in op wat vanuit kinderrechtenperspectief belangrijk en dringend is. We benadrukken het belang van een verbod op medisch niet-noodzakelijke onomkeerbare heelkundige ingrepen op jonge kinderen met variaties in seksekenmerken zonder hun geïnformeerde toestemming. We vertrekken van hun recht op bescherming van hun fysieke integriteit, het belang van het kind en hun recht op participatie.

Dit advies steunt op het kinderrechtenverdrag als referentiekader, op internationale aanbevelingen over het thema, op expertise en op signalen bij het Kinderrechtencommissariaat.

In dit advies zetten we deze aandachtspunten vanuit een kinderrechtenperspectief in de kijker:

• Stel medisch niet-noodzakelijke ingrepen en behandelingen uit tot kinderen oud genoeg zijn om zelf te beslissen of en hoe ze zich wel of niet laten behandelen. Verbied medisch niet-noodzakelijke ingrepen zonder geïnformeerde toestemming van het kind. Maak werk van officieel geregistreerde medische richtlijnen om bepaalde aspecten uitvoerig te belichten.
• Bekijk voor elk kind apart wanneer het zelf in staat is om te beslissen. Hou rekening met leeftijd, maturiteit maar ook met de ingreep of de behandeling en de variatie in seksekenmerken.
• Ga omzichtig om met medisch noodzakelijke ingrepen zonder toestemming van het kind. Geef ouders passende informatie. Neem de beslissing met een multidisciplinair team van experten. Kies voor de minst invasieve ingreep die achteraf nog de meeste kans biedt op inspraak van het kind.
• Centraliseer de zorg. Erken van overheidswege een beperkt aantal expertisecentra met multidisciplinaire teams om kinderen en jongeren met variaties in seksekenmerken de best mogelijke medische én psychosociale zorg te bieden.
• Zorg voor correcte beeldvorming, geef kindgerichte informatie en stimuleer contacten met lotgenoten.
• Zet in op transparantie. Verplicht expertisecentra om variaties in seksekenmerken en de gevolgde zorgpaden te registreren.
• Denk na over de impact van sekseregistratie op de geboorteakte. Evalueer verschillende buitenlandse initiatieven voor aangepaste sekseregistratie op de geboorteakte.
• Maak werk van onderzoek en geef daar kinderen met variaties in seksekenmerken een stem in.