Conceptnota Leersteun: stappen naar meer inclusief onderwijs

Op 25 juni 2021 bezorgde minister van onderwijs Weyts zijn ‘Conceptnota decreet leersteun’ aan het Vlaams parlement. In die conceptnota zet de minister uiteen hoe hij wil werken aan de knelpunten die naar voor kwamen bij verschillende evaluaties van het M-decreet en hoe hij het ondersteuningsmodel ‘eenvoudiger, duidelijker en doeltreffender’ wil maken. 

Het Kinderrechtencommissariaat analyseerde de conceptnota vanuit kinderrechtenperspectief. We keken daarbij ook naar de knelpunten die we zelf opmerkten naar aanleiding van meldingen bij de Klachtenlijn. 

We zien heel wat positieve elementen in de conceptnota, waaronder: 

• de aandacht voor het hele leerzorgcontinuüm,
• de co-creatieve ontwikkeling van een referentiekader voor kwaliteitsvolle leersteun,
• de omvorming van de ondersteuningsnetwerken tot zelfstandige leersteuncentra,
• het pro-actief betrekken van ouders bij de concrete invulling van de leersteun, 
• het voornemen om, met oog op pro-actieve ondersteuning, te monitoren welke scholen voor gewoon onderwijs achterblijven in de realisatie van kwaliteitsvolle basiszorg en verhoogde zorg of van inclusief onderwijs,
• de aandacht voor professionalisering van leerkrachten en leerondersteuners, onder meer door uitwisseling van expertise tussen buitengewoon onderwijs, leersteuncentra en gewoon onderwijs,
• de (uitbreiding van de) mogelijkheid om een IAC deeltijds in het gewoon en deeltijds in het buitengewoon onderwijs te volgen,
• de aandacht voor leerlingen met ernstige meervoudige beperkingen en voor cognitief sterk functionerende leerlingen,
• de meer eenduidige benamingen voor de onderscheiden CLB-verslagen.

Met deze maatregelen kunnen betekenisvolle stappen naar meer inclusief onderwijs gezet worden.

We formuleren ook een aantal aandachtspunten en vragen om:

• een laagdrempelige instantie die kan bemiddelen bij disputen over de inhoudelijke invulling van redelijke aanpassingen (in verschillende fasen van het leerzorgcontinuüm), de impact ervan op de studie-attestering en gelijkaardige kwesties,
• een heldere procedure voor de inschrijving in het gewoon onderwijs van leerlingen met een CLB-verslag dat leidt tot een individueel traject, met oog voor de rechtszekerheid van leerlingen en ouders, onder meer wat betreft het inschakelen van bemiddeling, het neerleggen van een klacht of het melden van niet-correct verlopen weigeringen,
• te verhelderen op welke wijze leerwinstinformatie op basis van de Vlaamse toetsen gebruikt zal kunnen worden om ‘achterblijvende scholen’ op te sporen en hoe hiaten op dat vlak opgevuld zullen worden,
• te verhelderen wat de verschillen zijn tussen een buitengewoon onderwijswerking gebaseerd op een IAC en een werking gebaseerd op een individueel handelingsplan,
• de opheffing van ongelijke civiele effecten tussen een individueel aangepast curriculum (IAC) in het gewoon onderwijs en een overeenkomstig curriculum in het buitengewoon onderwijs,
• overleg tussen onderwijs en welzijn om een aantal drempels in de realisatie van inclusief onderwijs weg te werken,
• ook leersteun te voorzien voor kinderen en jongeren met specifieke onderwijsnoden die thuisonderwijs moeten volgen.

We geven ook een suggestie over hoe scholen die achterblijven op het vlak van inclusie het best in kaart gebracht kunnen worden.